Najstarszy na świecie komputer znów działa!

WITCH liczy sobie już 61 lat. Można go zobaczyć w akcji w muzeum uniwersyteckim w Wolverhampton.

W National Museum of Computing w Bletchley Park, w Wielkiej Brytanii odsłonięto najstarszy, wciąż pracujący komputer na świecie. Jego pełna nazwa brzmi... Wolverhampton Instrument for Teaching Computing from Harwell (w skrócie WITCH) i po raz pierwszy uruchomiono go w 1951 r. W latach 1952 - 1957 używany był do badań nad energią jądrową. Przekazano go następnie na uniwersytet Wolverhampton, gdzie pracował nieprzerwanie aż do 1973 r. Lata 1973 - 1997 spędził na wystawie w muzeum w Birmingham, trafiając następnie do magazynu. Odkryto go tam dopiero w 2009 r. i niezwłocznie przystąpiono do jego rewitalizacji.



W ciągu ostatnich trzech lat WITCH stopniowo przywracany był do swojej pierwotnej formy. Na wystawie w muzeum w Wolverhampton można zobaczyć jak maszyna ta pracuje wykonując oryginalne programy, napisane dla niej jeszcze w latach pięćdziesiątych.

WITCH, który dane odczytuje z taśmy perforowanej przechowuje je następnie w pamięci stałej. Do wykonywania obliczeń wykorzystuje przekaźniki. Wyniki przekazywane są do elektromechanicznego dalekopisu lub zapisywane na takiej samej taśmie jak dane źródłowe.

Największą ciekawostką dotyczącą komputera WITCH jest fakt, że w odróżnieniu od współczesnych maszyn nie operuje na danych w postaci binarnej lecz dziesiętnej. Przechowywane są one w lampach próżniowych noszących nazwę Dekatron. Do dyspozycji oprogramowania jest 40 banków, po 8 dekatronów każdy, co daje maszynie możliwość przechowywania naraz czterdziestu 8-cyfrowych liczb.


Serce maszyny - jeden z 828 dekatronów

Proces obliczeniowy, jak można się spodziewać po maszynie mającej "na karku" 61 lat nie należy do najszybszych. Mnożenie przez siebie dwóch cyfr zajmuje jej od 5 do 10 sekund. Jednak to co maszyna straciła na szybkości nadrabia dokładnością - WITCH po prostu nie popełnia błędów. Dodatkowo, jak na komputer jest wyjątkowo "samodzielny" - potrafi pracować długie godziny bez konieczności interakcji z jego operatorem. Jak opowiada Jack Howlett, który miał przyjemność pracować z tą maszyną w latach pięćdziesiątych rekord długości jego pracy padł podczas którejś z przerw świąteczno-noworocznych, kiedy to komputer pozostawiono uruchomiony z kilometrami danych na taśmie perforowanej. Po 10 dniach inżynierowie stwierdzili, że WITCH wciąż ma co robić.


Odrestaurowany Wolverhampton Instrument for Teaching Computing from Harwell w pełnej okazałości

Do ciekawostek można także zaliczyć miejsce ekspozycji komputera WITCH. Wystawiany jest on w budynku, który zasłynął podczas II wojny światowej, Był on wówczas siedzibą zespołu kryptologów zajmujących się odczytywaniem szyfrogramów powstających na niemieckich maszynach Enigma.

Źródło: BBC News

fot. The National Museum of Computing (tnmoc.org)